Công thức thông minh và cách áp dụng thực tế

CÔNG THỨC THÔNG MINH VÀ CÁCH ÁP DỤNG

Chủ đề trí thông minh hấp dẫn con người từ ngàn xưa đến nay. Chủ đề này trở nên cực kỳ hot từ những năm 2023 khi có sự xuất hiện AI_ChatGPT (trí tuệ nhân tạo trả lời câu hỏi theo câu lệnh người dùng).

Quan điểm trí thông minh của người xưa đã thể hiện rõ qua các ca dao, tục ngữ:

Nhóm 1: Gen di truyền (1)

- Khôn từ trong trứng khôn ra

- Con nhà tông không giống lông cũng giống cánh

Nhóm 2: Môi trường (2)

- Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng

- Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài

- Ba năm ở với người đần, chẳng bằng một lúc đứng gần người khôn

Nhóm 3: Giáo dục (3)

- Hiền dữ nào đâu phải tính sẵn, phần nhiều do giáo dục mà nên.

- Uốn cây từ thuở còn non, dạy con từ thuở con còn ngây thơ.

- Muốn biết phải hỏi, muốn giỏi phải học

Nhóm 4: Tự thân vận động (4)

- Có công mài sắt, có ngày nên kim

- Có chí thì nên

Sau này, khoa học tâm lý chứng minh cả 4 yếu tố trên góp phần hình thành trí thông minh. Do đó, ta có công thức thông minh là:

THÔNG MINH = (1)x(2)x(3)x(4)

Nhưng làm thế nào biết tôi thông minh để rèn luyện như trên, đây là câu trả lời:

Thuyết đa trí tuệ của Howard Gardner
Năm 1983, tiến sĩ Howard Gardner – một nhà tâm lý học nổi tiếng của Đại học Harvard- đã xuất bản một cuốn sách có nhan đề “Frames of Mind” (tạm dịch “Cơ cấu của trí tuệ”), trong đó ông công bố các nghiên cứu và lý thuyết của mình về sự đa dạng của trí thông minh.
Theo Gardner, trí thông minh (intelligence) được ông quan niệm như sau “là khả năng giải quyết các vấn đề hoặc tạo ra các sản phẩm mà các giải pháp hay sản phẩm này có giá trị trong một hay nhiều môi trường văn hóa” và trí thông minh cũng không thể chỉ được đo lường duy nhất qua chỉ số IQ.

Vào năm 1996, Gardner có bổ sung thêm 2 loại trí thông minh mà ông và đồng nghiệp đang nghiên cứu đó là trí thông minh thiên nhiên và trí thông minh hiện sinh.
Lý thuyết của Gardner đã chỉ ra rằng mỗi người trong chúng ta đều tồn tại một vài kiểu thông minh trên, tuy nhiên, sẽ có kiểu thông minh trội hơn trong mỗi người. Bên cạnh đó, Gardner đã chỉ ra rằng trong trường học thông thường chỉ đánh giá một học sinh thông qua 2 loại trí thông minh là trí thông minh về ngôn ngữ và trí thông minh về logic/toán học, và điều này là không chính xác. Trường học đã bỏ rơi các em có thiên hướng học tập thông qua âm nhạc, vận động, thị giác, giao tiếp…đồng thời lèo lái tất cả mọi học sinh đi theo cùng một con đường và cùng chịu chung một sự đánh giá và phán xét. Nhiều học sinh đã có thể học tập tốt hơn nếu chúng được tiếp thu kiến thức bằng chính thế mạnh của chúng.

Lợi ích: 
- Cung cấp môi trường học tập hứng thú: Thuyết đa trí tuệ đã mang lại một cái nhìn nhân bản và cần thiết nhằm kêu gọi nhà trường và giáo viên coi trọng sự đa dạng về trí tuệ ở mỗi học sinh: mỗi loại trí tuệ đều quan trọng và mỗi học sinh đều có ít nhiều khả năng theo nhiều khuynh hướng khác nhau. Nhà trường phải là nơi giúp đỡ, khơi gợi tiềm năng, tạo điều kiện học tập theo các hướng khác nhau cho các chủ nhân tương lai của xã hội. Làm được điều đó, chúng ta sẽ giúp mỗi học sinh tỏa sáng và thành công trong cuộc sống của chúng.
- Khám phá trí thông minh vượt trội chúng ta sẽ nhận biết cách năng khiếu hình thành, từ đó có lộ trình luyện tập cho bản thân mình và con cái, đồng thời là cơ sở để lựa chọn định hướng nghề nghiệp một cách dễ dàng hơn. 
- Ứng dụng trong công việc: Giúp giải quyết được nhiều vấn đề: một ý tưởng, sản phẩm, năng lực thể hiện không chỉ đến từ một trí thông minh. Trong công việc chúng ta cần nhiều trí thông minh hỗ trợ nhau. Chủ động kết hợp để tìm ra giải pháp, ý tưởng, thể hiện tài năng đa dạng.

Từ cơ sở thuyết đa thông minh này, năm 1985 giáo sư tiến sĩ Chen Yi Mou nghiên cứu sinh trắc vân tay dựa theo thuyết đa thông minh của Gs Howard Gardner, khi phối hợp với nhau thì lần đầu tiên sinh trắc học dấu vân tay ứng dụng trong giáo dục và khoa học sinh lý học tâm lý hành vi.

1/THÔNG MINH NGÔN NGỮ
• Mô tả:
Trí thông minh ngôn ngữ tương ứng với khả năng lĩnh hội và sử dụng ngôn ngữ. Những người vượt trội về trí thông minh ngôn ngữ thường dùng sức mạnh của ngôn từ để tranh luận, diễn thuyết và hùng biện. Không chỉ vậy, họ có khả năng tóm tắt hệ thống, tổ chức và sắp xếp văn nói, văn viết một cách hiệu quả và biến nó thành ngôn ngữ của bản thân. Khả năng dùng ngôn ngữ để nhớ thông tin. Biết cách lựa chọn thông tin hay để trích dẫn, thậm chí mới chỉ nghe qua một lần. Hứng thú với những câu chuyện kể.
• Môi trường học tập: Học tập thông qua việc nói và viết, thảo luận, thuyết trình, thích đọc, chơi ô chữ,…
• Ngành nghề thích hợp của Trí thông minh này gồm: Nhà báo, biên tập viên, nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch, giáo viên văn, ngoại ngữ, luật sư, thẩm phán, cố vấn pháp lý, chính trị gia, triết gia, diễn giả, dịch giả, người viết quảng cáo, chuyên gia quan hệ công chúng, nhân viên tuyên truyền, thư ký….
Ngôn ngữ là phương thức luôn gắn liền với mọi mặt trong cuộc sống của chúng ta. Hãy vận dụng thời gian một cách khoa học để phát triển trí thông minh ngôn ngữ của mình!
Kỹ năng nghề nghiệp của người thông minh NGÔN NGỮ: Những người giỏi về ngôn từ thích hợp với các công việc liên quan đến nói và viết. Họ rất giỏi hướng dẫn người khác, viết hoặc biên tập văn bản, thảo luận thông tin, ý kiến. Họ cũng rất giỏi trong công tác giảng dạy, thuyết trình, có tính thuyết phục người khác làm việc. Trái với những người thích làm theo khuôn mẫu, những người thông minh ngôn ngữ luôn linh động trong cách sử dụng ngôn từ. Đơn giản là họ hiểu được cách sử dụng ngôn ngữ khéo léo, kỹ năng này được yêu cầu rất cao trong công việc ngày nay. Hầu hết các công việc phát triển nhanh nhất đòi hỏi con người hiểu cách đọc và viết một cách hiệu quả, cũng như là giao tiếp với nhau.

• Nhân vật điển hình: Nguyễn Du, Tố Hữu, Chủ tịch Hồ Chí Minh, JK Rowling, Oprah Uwinfrey, Larry King, Shakespeare...

2. THÔNG MINH TƯƠNG TÁC
• Mô tả: Trí thông minh này thể hiện khả năng tương tác xã hội, có sức ảnh hưởng và thuyết phục người khác. Hướng ngoại và có đặc điểm là luôn nhạy cảm với những tâm trạng, cảm xúc, tính khí, động cơ của người khác, và họ có khả năng hợp tác, làm việc với người khác như một phần của nhóm. Giao tiếp tốt, dễ kết bạn và duy trì tốt mối quan hệ, và là những người lãnh đạo hoặc những người có sức ảnh hưởng. 
• Môi trường học tập: Học thông qua sử dụng các kỹ năng xã hội, giao tiếp, hợp tác làm việc với người khác, thảo luận, tranh luận, thích gặp gỡ và trò chuyện, có khả năng thông hiểu người khác,…

• Ngành nghề thích hợp của Trí thông minh này gồm: Quản lý, giám đốc, chuyên gia nguồn nhân lực, phóng viên, chuyên gia tư vấn, y tá, chính trị gia, nhân viên lễ tân, nhà tâm lý học, nhân viên hoạt động xã hội, hiệu trưởng, quản lý nhân sự, người dẫn chương trình, giáo viên, nhân viên quan hệ công chúng, nhân viên bán hàng,…
Kỹ năng nghề nghiệp của người thông minh TƯƠNG TÁC: Phục vụ, đón tiếp, giao tiếp, buôn bán, dạy học, huấn luyện viên, tư vấn, cố vấn, đánh giá người khác, thuyết phục, thúc đẩy, bán hàng, tuyển dụng, truyền cảm hứng, quảng cáo, động viên, giám sát, hợp tác, ủy quyền, đàm phán, dàn xếp, cộng tác, phỏng vấn.

Nhân vật điển hình: Tôn Nữ Thị Ninh, M.K. Gandhi, Mẹ Teresa, Zig Ziglar, Công nương Diana…

3. TRÍ THÔNG MINH ÂM NHẠC
• Mô tả: Trí thông minh âm nhạc tương ứng với năng lực cảm nhận và thưởng thức âm nhạc và độ nhạy trong lắng nghe. Thường có khả năng tạo ra các tiết tấu, nhịp điệu, ghi nhớ giai điệu, bài hát. Đây là vùng trí tuệ phải làm với các giai điệu, âm nhạc và thính giác, học tốt nhất thông qua bài giảng. Ngoài ra, họ thường sử dụng bài hát hoặc giai điệu để học hỏi và ghi nhớ thông tin, khả năng ghi nhớ các bài hát dù chỉ mới nghe qua và có thể thực hiện tốt nhất những màn biểu diễn âm nhạc. Những người có trình độ cao về âm nhạc thường rất nhạy với âm thanh, nhịp điệu, và âm vực. 
• Thiên hướng học tập: Học thông qua các giai điệu, âm nhạc, thích chơi nhạc cụ, hát, đọc truyền cảm các tác phẩm...,
• Nghề phù hợp với Trí thông minh này gồm: DJ (người hòa âm, phối khí), nhạc công, làm dụng cụ âm nhạc, chỉnh âm đàn, biên tập âm thanh, chuyên gia tiếng động, kinh doanh nhạc cụ, nhạc sĩ, kỹ thuật viên phòng thu, lĩnh xướng, chỉ huy dàn nhạc, ca sĩ, giáo viên dạy nhạc, nhà sản xuất âm nhạc, kỹ sư âm thanh,…
Âm nhạc không chỉ giúp phát triển trí thông minh âm nhạc của chúng ta mà còn làm cho cuộc sống của tất cả mọi người trở nên phong phú hơn. Hãy phát huy những món quà quý giá đó.
• Kỹ năng nghề nghiệp: Ca hát, chơi nhạc cụ, thu băng, chỉ huy dàn nhạc, ứng biến, sáng tác, cải tiến, sắp xếp, nghe, phân biệt âm, lên dây đàn, hòa âm, phân tích và phê bình âm nhạc.
• Nhân vật điển hình: Trịnh Công Sơn, Britney Spear, Michael Jackson, Mozart, Beethoven, Yiruma.

4. TRÍ THÔNG MINH LOGIC - TOÁN HỌC
• Mô tả: Trí thông minh logic - toán học thể hiện khả năng phân tích vấn đề một cách logic, thực hiện các hoạt động liên quan đến toán học tốt, xem xét các vấn đề rất khoa học. 
Giỏi tư duy và suy luận logic. Phát hiện, suy diễn ra các trình tự lí do và tư duy logic theo dạng nguyên nhân - kết quả. Ưa thích các quan điểm dựa trên triết lý và lý trí trong cuộc sống nói chung. Người có trí thông minh toán học cao có thể phát triển xa hơn về toán học, lập trình máy tính, tính toán, số học và các hoạt động liên quan đến nghiên cứu, tổng hợp thông tin.
• Thiên hướng học tập: Học thông qua các lập luận logic, thích toán học, lập trình, chơi xếp hình,…
• Ngành nghề thích hợp của Trí thông minh này gồm: Kiểm toán viên, kế toán, văn thư, kỹ sư (cơ khí, xây dựng, toán học), nhân viên ngân hàng, đại lý kinh doanh, người ký nhận thanh toán, nhà toán học, nhà khoa học, chuyên viên thống kê, chuyên gia phân tích máy tính, lập trình viên,chuyên viên bảo hiểm, nhà đầu tư, lập trình/quản trị web, chuyên gia kinh tế, kỹ thuật viên, nhân viên kế toán, giáo viên dạy các môn khoa học tự nhiên….
• Kỹ năng nghề nghiệp: Những kỹ năng mà người sở hữu trí tuệ logic nên đào sâu liên quan đến toán học và logic, sử dụng thông tin giải quyết vấn đề và kỹ năng phân tích, lập luận, nhận thức các mô hình trừu tượng, điều tra và tư duy khoa học, giải quyết các bài toán phức tạp, suy nghĩ khái niệm và trừu tượng. 
• Nhân vật điển hình: Tiến sĩ Vikram Sarabhai, Giáo sư Ngô Bảo Châu, Trạng nguyên Lương Thế Vinh, Isaac Newton, Albert Einstein, Ar-chimedes, Bill Gates, Sergey Brin & Larry Page.

5. TRÍ THÔNG MINH VẬN ĐỘNG
• Mô tả: 
Thông minh vận động tương ứng với phối hợp vận động, hoạt động thể chất và cơ thể. 
Thích nghi dễ dàng với các hoạt động thể chất như chơi thể thao hoặc nhảy múa, thích các hoạt động đòi hỏi sự di chuyển. Tiếp thu hiệu quả nhất khi được vận động cơ thể. Khả năng vận động đòi hỏi các kỹ năng và sự khéo léo phối hợp các cơ nhỏ cần thiết cho khiêu vũ, điền kinh, phẫu thuật, nghề làm thủ công...Những người có trí thông minh vận động cao thích sử dụng những gì liên quan đến cơ bắp, thích vận động hơn là nhìn và nghe.
• Thiên hướng học tập: Học thông qua cách vận động và sử dụng động tác, cảm thấy thích thú khi vận động cơ thể, chơi thể thao…
• Ngành nghề thích hợp của Trí thông minh này gồm: Nhà vật lý trị liệu, lĩnh vực giải trí, vũ công, diễn viên, người mẫu, biên đạo múa, thợ thủ công, huấn luyện viên thể dục, vệ sỹ, nhà ảo thuật, nhạc trưởng, nhà điêu khắc, giáo viên thể dục, vận động viên chuyên nghiệp, kiểm lâm, thợ kim hoàn,…

Kỹ năng nghề nghiệp của người thông minh VẬN ĐỘNG CƠ THỂ: Người giỏi về trí tuệ vận động phù hợp nhất với những nghề sử dụng tay chân để xử lý vấn đề hoặc sửa chữa, chế tác đồ vật. Các công việc đòi hỏi trí tuệ vận động như vũ công, diễn viên, vận động viên thể thao. Các công viêc cần sự phối hợp sự khéo léo tay chân như đánh cá, vật lý trị liệu rất
phù hợp với những người có trí tuệ vận động phát triển.
• Nhân vật điển hình: David Beckham, Jackie Chan, Ni-cole David, Tiger Woods, Vũ Thị Hương, Lê Huỳnh Đức

6. TRÍ THÔNG MINH KHÔNG GIAN
• Mô tả: Trí thông minh này thể hiện ở khả năng cảm nhận, hình dung ra thế giới hình ảnh - không gian dưới nhiều góc độ. Không chỉ vậy, người này còn có khả năng ghi nhớ hình ảnh, video, phim ảnh. Nhận thức và khái niệm về không gian 3 chiều. Có trí nhớ tốt khả năng nắm bắt và cảm nhận không gian hình ảnh, phán đoán phương hướng. Phác thảo kế hoạch bằng hình ảnh, sắp xếp và bố trí vật thể dưới nhiều góc độ khác nhau, đọc bản đồ chơi xếp hình tốt. 
• Thiên hướng học tập: Học thông qua hình ảnh, đồ vật, sử dụng tốt bản đồ và định hướng tốt trong không gian,…chúng ta không nên nghĩ rằng trí thông minh này chỉ gắn với thị giác vì Gardner tin rằng đối với các trẻ em khiếm thị thì trí thông minh về không gian này cũng phát triển.
• Ngành nghề thích hợp của Trí thông minh này gồm: Nhà quảng cáo. họa sỹ phim hoạt hình, kiến trúc sư, giáo viên dạy mỹ thuật, kỹ sư xây dựng, nhà thiết kế thời trang, kỹ thuật viên đồ họa, trang trí nội thất, nhiếp ảnh gia, giáo viên nghệ thuật, chuyên viên vẽ bản đồ, phi công, nghệ sĩ mỹ thuật, điêu khắc, thiết kế đồ gỗ, thợ thủ công, thiết kế phong cảnh, thiết kế nội thất, phóng viên ảnh, thiết kế trang web, quy hoạch đô thị,…
• Kỹ năng nghề nghiệp của người thông minh KHÔNG GIAN: Người sở hữu trí tuệ về hình ảnh thích hợp với nghề nghiệp liên quan đến nghệ thuật hoặc khoa học. Những người thích nghệ thuật có khuynh trau dồi những kĩ năng về hội họa, điêu khắc, hoặc thiết kế. Họ có khả năng tưởng tượng và hình dung ra vật thể, sau đó họ tạo ra một vật thể nghệ thuật từ sự tưởng tượng trong đầu. Những người thích khoa học có thể sử dụng năng lực hình dung trong lĩnh vực kỹ thuật, kiến trúc và phối cảnh. Sự phát triển nhanh chóng của Internet và các giao diện đồ họa đã mở ra nhiều cơ hội hơn cho những cá nhân có trí thông minh không gian.

• Nhân vật điển hình: Picasso, Leonardo Da Vinci, Steven Spielberg, Giorgio Armani, Nhà thiết kế Nguyễn Công Trí..

7. TRÍ THÔNG MINH NỘI TÂM
• Mô tả: 
• Trí thông minh nội tâm tương ứng với khả năng tự đánh giá, xem xét và nhìn nhận bản thân. Hướng nội, đời sống nội tâm phong phú, có nhiều ước mơ, mục tiêu và động lực bên trong thúc đẩy. Bản lĩnh, thể hiện tinh thần tự giác, ý chí và lòng tự cao. Thường tập trung và dành thời gian suy nghĩ về những giá trị cuộc sống, có khả năng tự nhận thức, đánh giá bản thân và hiểu sâu sắc về cảm xúc, hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu của bản thân.Học hỏi thông qua trải nghiệm cuộc sống, hay sử dụng những hiểu biết về bản thân để làm phong phú thêm và vạch ra kế hoạch cho cuộc đời mình. Thường có xu hướng khép kín, thích làm việc một mình. 
• Thiên hướng học tập: Học thông qua tình cảm, cảm giác, điều khiển và làm chủ tốt việc học của mình, hiểu rõ các suy nghĩ của bản thân, từ đó có thể hiểu được cảm xúc, tình cảm của người khác,…
• Ngành nghề thích hợp của Trí thông minh Nội tâm gồm: Doanh nhân, triết gia, nhà tâm lý học, nhà thơ, giáo viên, người hoạt động xã hội, nhà văn, bác sỹ chuyên khoa, nhà kinh doanh độc lập, huấn luyện viên cá nhân, luật sư, diễn viên, nghệ sỹ…
• Kỹ năng nghề nghiệp của người thông minh NỘI TÂM: Những người thông minh nội tại phù hợp với các công việc mà họ có thể làm độc lập hoặc khám phá cảm xúc, giá trị và niềm tin bên trong họ. Động cơ làm việc của họ có khuynh hướng xuất phát từ bên trong hơn là các giá trị vật chất bên ngoài như là tiền bạc và sự thăng tiến. Họ làm việc với ý chí mạnh mẽ và sự tự tin, họ luôn nghĩ ra các sáng kiến cho công việc.

• Nhân vật điển hình: Khổng tử, Warren Buffet, Steve Jobs, Dalai Lama, Sigmund Freud, Descartes, Howard Schultz.

8. TRÍ THÔNG MINH THIÊN NHIÊN
• Mô tả:
Trí thông minh thiên nhiên tương ứng với năng lực nhạy cảm với các vấn đề thuộc tự nhiên như cây cối, động vật, thực vật. Khả năng nhận thức, phân loại và rút ra được những đặc điểm môi trường.
Thích khám phá và hòa hợp với thiên nhiên và thích thú với sự nuôi trồng, khám phá thiên nhiên tìm hiểu về các sinh vật, cách làm vườn. Dễ dàng nhớ tên và phân biệt các loài động - thực vật khác nhau, có khả năng xác định điểm khác biệt trong một nhóm các sự vật giống nhau.
• Thiên hướng học tập: Học thông qua các hoạt động ngoài trời, trải nghiệm các hoạt động tìm hiểu thiên nhiên, hứng thú với tranh ảnh, cây cảnh, vật nuôi, làm vườn… 
• Ngành nghề thích hợp của Trí thông minh Thiên nhiên gồm: huấn luyện viên động vật, nhà khảo cổ học, nhà thiên văn học, nhà sinh vật học, nhà khoa học môi trường, nhân viên kiểm lâm, nhà địa lý học, kỹ sư môi trường, nhà thiết kế phong cảnh, hướng dẫn viên du lịch, nông dân, chuyên gia bảo vệ thực vật, bác sĩ thú y, nhiếp ảnh gia thiên nhiên, nhà khí tượng học, nhà sinh học biển, thanh tra môi trường, luật sư môi trường/sinh thái….
• Kỹ năng nghề nghiệp của người thông minh THIÊN NHIÊN: Người có trí thông minh tự nhiên thích hợp với ngành nghề liên quan đến việc nghiên cứu, nuôi dưỡng, hoặc những nghề liên quan đến những thông tin về môi trường xung quanh. Họ có sự nhạy cảm đặc biệt với thiên nhiên. Họ rất giỏi về việc trồng trọt, chăm sóc và huấn luyện ,tương tác với động vật. Họ hiểu và giải thích được sự thay đổi và ảnh hưởng của môi trường. Họ quan sát và hiểu được môi trường tự nhiên.

• Nhân vật điển hình: Charles Darwin, Nguyễn Dzoãn Cẩm Vân, Martin Yan, John Muir, Rachel Carson...

9. TRÍ THÔNG MINH HIỆN SINH: 
Trí thông minh hiện sinh là loại hình trí thông minh được giáo sư Howard Garder nghiên cứu mới nhất. Ông đã bổ sung loại hình trí thông minh này vào thuyết thông minh đa trí tuệ. Ông định nghĩa khả năng của trí thông minh hiện sinh gồm 2 phần:
• Xác định bản thân với tầm xa nhất của vũ trụ – nơi tận cùng, vô tận.
• Xác định bản thân với những tính năng hiện hữu nhất của điều kiện con người: tầm quan trọng của cuộc sống, ý nghĩa của cái chết, số mệnh cuối cùng của thế giới vật chất, tinh thần, những trải nghiệm sâu sắc như là tình yêu của con người hoặc niềm đam mê nghệ thuật.
• Thiên hướng học tập: Học tập thông qua việc thấy bức tranh tổng thể về các sự vật/sự việc/hiện tượng/cuộc sống.
Thường đặt những câu hỏi như: “Tại sao chúng ta tồn tại ở đây?”, “Vai trò của tôi trong thế giới này là gì?”, “Vai trò của tôi trong gia đình, nhà trường và cộng đồng là gì?”, lúc nhỏ khi chưa bị ảnh hưởng bởi những rào cản về văn hóa thì hay tò mò về những điều bí ẩn trong cuộc sống …

Trí Thông minh hiện sinh có thể áp dụng vào rất nhiều vai trò trong xã hội, xâm nhập vào hầu hết mọi nghề nghiệp hay mọi phương diện của cuộc sống và có vẻ như liên kết chặt chẽ hơn với những trí thức khác, bao gồm nhà văn, nghệ sỹ và nhà khoa học vì trí thông minh này luôn tìm kiếm sự kết nối giữa những kiến thức mới học với các ứng dụng, các kiến thức trong thực tế.
Tuy nhiên chúng ta không dễ để phân tích trí thông minh hiện sinh ra thành những kỹ năng đặc biệt hay các yếu tố riêng lẻ như những trí thông minh khác, càng khó để liệt kê chính xác phải làm thế nào để phát triển nó. Cuộc sống thường mang đến cho chúng ta những điều không lường trước được và lẽ đó nó kích thích phần hiện sinh trong mỗi chúng ta.
• Trí thông minh hiện sinh thể hiện khả năng cảm nhận và tác động vào thế giới hiện sinh một cách sâu sắc, dạng thông minh này giúp con người có thể tự ngộ và sử dụng nội tâm để diễn đạt, tác động đến sự kiện, thế giới quan xung quanh với những ý tưởng, hình thái lạ kỳ khác biệt, thường xuyên tràn đầy đam mê và năng lượng cho việc tự khám phá. Hơn nữa, nội tâm của những người thuộc nhóm này thường tràn ngập niềm tin đặc biệt, xuyên thấu tâm can người khác.

• Nghề nghiệp phù hợp: Nhà thần học, mục sư, giáo sĩ Do Thái, pháp sư, linh mục, thầy dạy Yogo, nhà sư, những người làm trong tổ chức phúc thiện, nhà triết học, lý thuyết gia, nhà thần học, chuyên viên tư vấn sống, nhà khoa học, người làm công tác xã hội, diễn giả, cán bộ quản lý nhân sự, chuyên gia về tâm thần học…
• Nhân vật điển hình: Vasily Kandinsky, Dalai Lama, Billy Graham,...